DẬY THÌ SỚM LÀ GÌ?
Dậy thì sớm là tình trạng phát triển dậy thì ở lứa tuổi sớm hơn mong đợi so với các mốc cơ bản bình thường (trước 8 tuổi đối với bé gái và trước 9 tuổi với bé trai). Dấu hiệu phát triển ngực được xem là dấu hiệu đầu tiên cho tình trạng dậy thì ở trẻ nữ, theo sau đó là sự xuất hiện của lông mu và hiện tượng hành kinh. Đối với trẻ nam, cách nhận biết đầu tiên của việc dậy thì là tăng kích thước của tinh hoàn, theo sau là lông mu và dương vật phát triển.
HẬU QUẢ CỦA DẬY THÌ SỚM?
Chiều cao bị hạn chế: Trẻ sớm dậy thì lúc đầu có thể phát triển nhanh và cao so với các bạn cùng lứa tuổi. Tuy nhiên, vì xương trưởng thành nhanh hơn bình thường nên thường ngừng phát triển sớm hơn bình thường. Điều này có thể làm cho trẻ bị dậy thì sớm có chiều cao thấp hơn khi trưởng thành.
Không biết cách vệ sinh cơ thể, trẻ ngại không dám hỏi người lớn về vệ sinh kinh nguyệt, dẫn đến tình trạng thiếu máu và các bệnh lý phụ khoa.
Dễ bị lạm dụng, xâm hại tình dục.
Nhu cầu tình dục sớm, thiếu kiến thức dẫn đến việc có thai sớm.
Khủng hoảng tâm lý, mặc cảm, tự ti khi cơ thể bất thường so với bạn bè cùng trang lứa.
BIỂU HIỆN DẬY THÌ SỚM?
Tăng trưởng chiều cao một cách vượt trội.
Mụn trứng cá.
Xuất hiện mùi cơ thể người lớn
Vú to ở trẻ gái, có thể có lông mu, dịch tiết âm đạo, xuất hiện kinh nguyệt.
Trẻ nam thay đổi giọng nói, tinh hoàn, dương vật to nhanh, xuất hiện lông mu, lông nách.
PHÁT HIỆN DẬY THÌ SỚM BẰNG CÁCH NÀO?
- Khám lâm sàng:
+ Đo chiều cao, cân nặng của trẻ
+ Hỏi phụ huynh về các biểu hiện của trẻ và thăm khám tình trạng của trẻ
Không phải tất cả các trẻ khám dậy thì sớm đều cần phải làm xét nghiệm tầm soát, tùy vào kết quả thăm khám cho trẻ, bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm:
+ Xét nghiệm máu: định lượng nồng độ các hormone nội tiết
+ Chụp X-quang xương bàn tay: có thể cho thấy xương có trưởng thành quá sớm hay không
+ Siêu âm tuyến vú giúp đánh giá được sự trưởng thành của mô vú một cách khách quan.
+ Siêu âm tử cung- buồng trứng: giúp xác định kích thước của tử cung – buồng trứng, số lượng nang noãn, có nang noãn trội không, có các khối u bất thường hay không.
+ Siêu âm tinh hoàn: xác định được kích thước của tinh hoàn và các khối u bất thường.
Các xét nghiệm này không bắt buộc phải nhịn ăn hoặc uống trước khi thực hiện.
KHI NÀO CẦN ĐIỀU TRỊ?
Không phải tất cả các bé có chẩn đoán dậy thì sớm đều cần được điều trị . Mục tiêu của điều trị dậy thì sớm là giúp trẻ đạt được chiều cao bình thường khi trưởng thành. Do đó, quyết định điều trị dựa vào độ tuổi của trẻ, tốc độ tiến triển của dậy thì, tốc độ phát triển chiều cao và ước lượng chiều cao của trẻ sau khi trưởng thành, mức độ ảnh hưởng của việc dậy thì lên vấn đề tâm sinh lý của trẻ.
+ Tuổi: trẻ khởi phát dậy thì càng sớm thì tiến trình trưởng thành càng nhanh kéo theo cốt hóa sớm sụn đầu xương làm giảm mạnh chiều cao của trẻ sau khi trưởng thành nếu trẻ không được điều trị.
+ Tốc độ tiến triển: nếu dậy thì sớm tiến triển chậm sẽ không ảnh hưởng đến tiềm năng chiều cao của trẻ sau khi trưởng thành. Tiến triển của dậy thì được gọi là chậm nếu không có thay đổi phân độ phát triển của vú, hệ thống lông mu và cơ quan sinh dục ngoài trong ít nhất sáu tháng quan sát. Tốc độ phát triển chiều cao được xem như tăng nhanh nếu tăng nhiều hơn 6cm/năm.
+ Tiên đoán chiều cao: dựa vào chiều cao hiện tại của trẻ, tốc độ phát triển chiều cao và tuổi của xương
CÁC PHỤ HUYNH LIÊN HỆ:
Khám Nội tiết tại Bệnh Viện Nhi Đồng Cần Thơ
Sáng thứ 3 hàng tuần. Từ 07h00 – 11h00
Địa điểm: Tầng 02 khoa khám bệnh
Khám các bệnh về: Đái tháo đường, dậy thì sớm.
BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG TP. CẦN THƠ
|
Địa chỉ: Số 345 Nguyễn Văn Cừ, P. An Bình, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ
|
|
Điện thoại: 02923748356
|
|
Fax: 02923831031
|
|
Email: bvnhidong@cantho.gov.vn
|
BS. CK2 . Hồng Ân-TTSK Phòng CĐT